İnsanlık tarihi boyunca birçok imparatorluk, farklı kıtalara yayılan sınırlarıyla tarih sahnesinde yer almıştır ve bu yazıda tarihin gelmiş geçmiş en büyük imparatorlukları hangileri, bunları ele alacağız.
İnsanlık tarihi boyunca, dünya sahnesinde varlık gösteren büyük imparatorluklar, medeniyetin evriminde belirleyici bir rol oynamışlardır. Bu imparatorluklar, sınırlarını farklı kıtalara genişleterek kültür, sanat, bilim ve yönetim alanlarında derin izler bırakmışlardır. Roma İmparatorluğu’nun batı dünyasında, Osmanlı İmparatorluğu’nun Orta Doğu’dan Avrupa’ya, Britanya İmparatorluğu’nun dünya genelindeki etkisi, günümüzde hala bile konuşuluyor. İşte tarihin gelmiş geçmiş en büyük imparatorlukları…
Roma İmparatorluğu
Batı dünyasının en etkili ve uzun ömürlü imparatorluklarından biridir. M.S. 27 yılında Augustus’un liderliğinde kurulmuş ve 476 yılına kadar varlığını sürdürmüştür. Roma İmparatorluğu, Avrupa’nın büyük bir kısmını, Kuzey Afrika’yı, Orta Doğu’nun bir bölümünü ve Anadolu’yu kapsayarak geniş bir coğrafyaya hükmetmiştir. Kesin sınırları tam olarak bilinmese de Roma İmparatorluğu’nun en geniş alanının yaklaşık 6.000.000 km2 olduğu söylenmekte. İmparatorluk, Kavimler Göçü sonrasında Doğu Roma(Bizans İmparatorluğu) ve Batı Roma olarak ikiye ayrılmıştır. Batı Roma İmparatorluğu, Cermen kavimlerinin saldırıları sonucu 476 yılında yıkılmıştır. Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans İmparatorluğu) ise 1453’te Osmanlı İmparatorluğu’nun tarafından yıkılmıştır.
Osmanlı İmparatorluğu
1299 yılında Osman Gazi tarafından kurulan ve 1922 yılına kadar devam eden Osmanlı İmparatorluğu, Anadolu’dan Orta Doğu’ya ve Avrupa’ya kadar geniş bir coğrafyada hüküm sürmüştür. Bu imparatorluk özellikle de 16. Yüzyılda büyük bir güce sahip olmuştur. 3 kıtada toprakları bulunan Osmanlı, en iyi döneminde yaklaşık olarak 5.200.000 km2’lik büyük bir alana hükmetmiştir.
Britanya İmparatorluğu
19. yüzyılın ortalarında zirveye ulaşan Britanya İmparatorluğu, dünya genelinde birçok toprak parçasını kapsayarak tarihin en geniş imparatorluklarından biri olmuştur. Deniz aşırı bölgelerde sömürgecilik faaliyetleri gösteren bu imparatorluk, dünya üzerinde en geniş topraklara sahip olan imparatorluk olarak bilinmektedir. Britanya İmparatorluk, en güçlü döneminde yaklaşık 33.700.000 km2’lik bir alana hükmetmiştir ve “Güneş Batmayan İmparatorluk” adını almıştır.
Moğol İmparatorluğu
Orta Asya’da, göçebe kabilelerin bir araya gelmesi ile oluşan Moğol İmparatorluğu’nun kurucusu Cengiz Han’dır. 1206 yılında kurulan bu imparatorluk, sınır bütünlüğü açısından dünyanın en büyük devleti olarak kabul edilmektedir. İmparatorluğun tüm toprakları bitişiktir ve bu şekilde Moğol İmparatorluğu yaklaşık 33.000.000 km2’lik alana hükmetmiştir.
İspanyol İmparatorluğu
İspanyol İmparatorluğu, dünyanın ilk küresel imparatorluğu olarak bilinir ve bu imparatorluğun beş kıtada da toprakları vardır. Sömürgeci bir anlayışa sahip olan İspanya İmparatorluğu, sömürgeleri ile birlikte toplam 20.000.000 km2’lik bir alana hükmetmiştir.
Qing Hanedanı
Qing Hanedanı, 1644-1911 yılları arasında Çin’de hakimiyet kurmuş bir hanedandır. Hanedanın kurucusu, Çin’in kuzeydoğusunda yaşayan Mançuların Aisin Gioro klanıdır. Bu nedenle Qing Hanedanı zaman zaman Mançu Hanedanı olarak da anılmaktadır. Çin tarihindeki son imparatorluk hanedanı olan Qing ya da Mançu Hanedanı, 644-1911 yılları arasında oldukça geniş bir coğrafyada hüküm sürmüştür. Hanedan, toplamda en çok 14.700.000 km2’lik alana sahip olmuştur.
Emeviler
Emeviler, 661-750 yılları arasında İslam dünyasında hüküm süren Arap İslam devletidir. Emevi Hanedanı, Hz. Ali’nin öldürülmesinden sonra, Muaviye liderliğinde ortaya çıkmıştır. Emeviler, Abbasiler tarafından yıkılana dek sınırlarını bir hayli genişletmiştir. Bu devlet, Kuzey Afrika ve Orta Asya’nın büyük bölümünü ile Portekiz ve İspanya’nın bir kısmını içine alan geniş bir coğrafyada hüküm sürmüştür. Emeviler’in hükmettiği topraklar 13.400.000 km2’lik bir genişliğe ulaşmıştır.
Fransız Sömürge İmparatorluğu
Fransız İmparatorluğu’nun varlığı 1534 başlamıştır ve Cezayir’in bağımsızlığını kazanmış olduğu 1962 yılına kadar devam etmiştir. Bu uzun süreç içinde Fransız İmparatorluğu, dünya haritasında büyük bir yer kaplamıştır. İmparatorluğun zirvesinde, dünya topraklarının yaklaşık yüzde 10’u Fransız yönetimindeydi ve bu durum onu tarihteki en büyük ikinci imparatorluk yapmaktadır. 19. Ve 20. yüzyıllarda, imparatorluğun yaklaşık 13.000.000 km2’lik alana sahip olduğu biliniyor.
Pers İmparatorluğu
M.Ö. 550-330 yılları arasında var olan Pers İmparatorluğu, önderleri Büyük Kiros ve II. Kiros’un liderliğinde, Medleri mağlup ederek ortaya çıkmıştır. Kiros, fetih hareketleriyle zengin bölgeleri ele geçirip imparatorluğu zenginleştirmiştir. Anadolu’yu hakimiyeti altına alan Kiros Babil’i fethedip kendini kral ilan etmiştir. Pers İmparatorluğu, Büyük İskender tarafından fethedilene kadar varlığını sürdürdü.
